Krótka historia metody pilates

Jak się ma pilates w domu na macie do oryginalnej metody wymyślonej przez Josepha Pilatesa i archiwalnych zdjęć, jakie możemy oglądać w Internecie? Czy to, co ćwiczymy na pop-upach Warsaw Pilates to nadal pilates? Dlaczego lekcje pilatesu są do siebie podobne, ale jednak w ujęciu różnych instruktorów odbierasz je nieco inaczej? Z tego wpisu dowiesz się nieco więcej o źródłach metody pilates, które biją w Nowym Jorku.

Trening w stylu vintage

Historia pilatesu zaczyna się ponad 100 lat temu. Pochodzący z Niemiec Joseph Pilates, mając za sobą różne doświadczenia sportowe, bokserskie, a nawet cyrkowe, zaczął nauczać swojej autorskiej metody treningowej w czasie I wojny światowej, jako osadzony w obozie dla internowanych. Pracował jako sanitariusz na brytyjskiej wyspie Man, a prowadzone przez niego regularne ćwiczenia o umiarkowanej intensywności połączone z głębokim, odżywczym oddechem pozwoliły ponoć jemu i jego współwięźniom uniknąć zachorowania na grasującą w tamtym czasie grypę hiszpankę. Legenda mówi, że współwięźniowie Josepha wyszli na wolność wręcz w lepszym stanie zdrowia niż przed wojną.

Jako sanitariusz Pilates opiekował się m.in. niepełnosprawnymi i to dla pacjentów leżących wymyślił system linek i sprężyn, które przymocowane do łóżek czy krzeseł pozwalały wzmacniać ciało. Jego maszyny wspomagały trening osób kontuzjowanych, pozwalając na bezpieczne wzmacnianie na leżąco czy na siedząco. 100 lat później niektóre klasyczne sprzęty do pilatesu nadal są dokładnym odwzorowaniem tych zaprojektowanych przez Pilatesa, dlatego dzisiejsze cadillac czy reformer wizualnie przypominają nieco starodawne łóżka do rehabilitacji. Obecnie obok maszyn klasycznych produkuje się też te uwspółcześnione, o bardziej nowoczesnym designie i dodatkowych funkcjach.

Po wojnie I wojnie światowej, w latach 20. Joseph Pilates wyemigrował do Nowego Jorku, gdzie dopracował swoje sprzęty i otworzył studio ruchu przy Ósmej Alei. Jego wizjonerskie podejście do ruchu zostało tam ciepło przyjęte. Swoją metodą, nazywaną wtedy “Contrology”, zaczął ćwiczyć z tancerzami nowojorskiego baletu, a następnie z aktorami. Sławni klienci Josepha spopularyzowali “Kontrologię”, “Sztukę kontrolowania” na zachodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych, a za ich przykładem poszła również Europa.

Metoda Pilatesa była inna niż ówcześnie dostępne treningi – skrojone wyłącznie dla atletów. Skupiała się na detalach, uważności i kontrolowanych, dokładnych ruchach, które wzmacniają i wysmuklają mięśnie. Joseph chciał wprowadzić ją do każdego domu. Wymyślone przez niego sprzęty po odpowiednim skonfigurowaniu miały służyć jako domowe meble. Nie wszystkie się przyjęły, a specjalistyczne maszyny do pilatesu do dziś pozostają domeną głównie profesjonalnych studiów pilatesu. Jednak najbardziej popularnej maszynie, czyli reformerowi, udało się przeniknąć do domów. Taki sprzęt ma u siebie np. Lady Gaga czy siostry Kardashian-Jenner.

Jednak warto pamiętać, że za życia Josepha pilates nie był nawet w 1% tak popularny jak dzisiaj, a twórca metody zmarł jedynie z nadzieją, że kiedyś ludzie będą masowo ćwiczyć zgodnie z jego instrukcjami, uczyć się pilatesu w szkołach i praktykować w ramach rehabilitacji czy utrzymania zdrowia. Można powiedzieć, że jego marzenie spełniło się dopiero teraz, z kilkudziesięcioletnim opóźnieniem.

Joseph Pilates

1883 r. – urodzony w Niemczech

1914 r. – internowany w Wielkiej Brytanii, w czasie wojny prowadził zajęcia ruchowe dla 24 tysięcy osadzonych

1918 r. – wrócił do Niemiec, by nauczać swojej metody i tworzyć pierwsze opatentowane maszyny do ćwiczeń

1926 r. – emigrował do Stanów Zjednoczonych i wraz z Clarą otworzył pierwsze studio, gdzie rozwijał pracę nad sprzętami

1934 r. – publikacja pierwszej książki Josepha Pilatesa “Your Health”

1945 r. – premiera drugiej książki “Return to Life Through Contrology”

1967 r. – zmarł w nowojorskim szpitalu, do końca życia był w świetnej kondycji fizycznej

Pilates na macie w domu

Joseph Pilates promował regularne, prozdrowotne ćwiczenia w domowym zaciszu na długo przed kasetami VHS z treningami czy popularyzacją joggingu. W czasach, kiedy regularne treningi robili tylko profesjonalni sportowcy, jego książka “Return to Life Through Contrology” była gotową receptą na samodzielne ćwiczenie w domu – broszurą z objaśnieniami i zdjęciami ćwiczeń na macie.

Dziś mówimy o tych ćwiczeniach jako o ćwiczeniach oryginalnych, archiwalnych, o które opiera się metoda pilatesu na macie. Współczesne szkoły pilatesu nawiązują do nich, tworzą ułatwienia do ćwiczeń z Contrology (pre-pilates), nowe kombinacje (creative flow) lub wersje trudniejsze. Warto wiedzieć, że Contrology zawiera naprawdę trudne i zaawansowane ćwiczenia i dzisiaj ich wykonanie dokładnie tak jak w książce jest polecane raczej osobom zaawansowanym, ze świadomością ciała, odpowiednią siłą i zakresami ruchu.

Pilates to system ćwiczeń, łączący trening na macie z tym na specjalistycznych sprzętach. Jednak bardziej przystępną formą, ze względu na cenę i ograniczoną dostępność maszyn, są zajęcia na macie, wyłącznie z obciążeniem własnego ciała. Joseph wymyślił i opisał 34 takie ćwiczenia (wspomniane Contrology), które wykonywane płynnie, w odpowiedniej kolejności i tempie (orderze) pozwalają odzyskać równowagę w ciele. Pełny trening na macie według instrukcji Josepha można zrobić nawet w 20 min! Ćwiczenia z maszyn również można odtworzyć na macie przy użyciu drobnych przyrządów jak piłka, wałek, taśma czy magic circle. Dlatego repertuar ćwiczeń na macie jest tak bogaty i różnorodny.

Podobne lekcje, różne ujęcia

Z jednej strony mówimy o różnorodności w pilatesie, a z drugiej wiele lekcji pilatesu, tych online czy w klubie fitness, jest do siebie podobna. Teraz już wiesz dlaczego. Instruktorzy niezależnie od szerokości geograficznej nawiązują do źródła metody, czyli do 34 oryginalnych ćwiczeń ułożonych w odpowiednim orderze przez Josepha Pilatesa. Zamysłem twórcy metody było powtarzanie w kółko tych samych ćwiczeń, za każdym razem z coraz większą starannością, aż opanujesz je do perfekcji.

Zarzut, że pilates jest nudny przez swoją powtarzalność można łatwo obalić. Każdy instruktor wkłada w lekcję swoją unikalną wiedzę i doświadczenie, modyfikuje niuanse, daje unikalne wskazówki osobom ćwiczącym, wkłada w te same ćwiczenia nieco inną energię, opowiada o technice ruchu własnymi słowami i nadaje im swój rytm. Czasem zmienia też choreografię ruchu lub oddechu, żeby pokazać klientowi inne wersje i różne bodźce.

Różne oblicza pilatesu na macie wynikają też z różnych szkół tej metody. Joseph Pilates nie zostawił po sobie gotowej franczyzy i kadry nauczycielskiej wyszkolonej i egzaminowanej według identycznego klucza. Jego uczniowie modyfikowali Contrology pod potrzeby swoje i swoich klientów, uzupełniając pilates o swoją wiedzę i doświadczenie, a w konsekwencji tworząc różne odmiany, czy wręcz odłamy pilatesu. I tak np. lekcja w stylu Romany Krzyzanowskiej (pilates klasyczny) będzie zupełnie inna niż ta według Fletchera. BASI Pilates ma nieco inny, oparty o moduły order ćwiczeń, a Balanced Body trzyma się orderu Josepha, ale dając wiele modyfikacji ćwiczeń i sztywno kontrolując schemat oddechu. Polecam zachować otwartą głowę na różne metody i podejścia do tej metody, choć oczywiście są szkoły, które będą Cię przekonywać, że jedynie ich wersja jest poprawna i “prawdziwa”, a cała reszta się myli.

Nawet w ramach jednej odmiany czy szkoły pilatesu możesz usłyszeć różne wskazówki co do oddechu czy choreografii w danym ćwiczeniu. To nie znaczy, że któryś z nauczycieli jest w błędzie, a któryś ma rację. Różne wersje ruchu i oddychania służą różnym celom i warto pozostać otwartym na różne wersje tego samego ćwiczenia zamiast działać schematycznie, na autopilocie. Im więcej różnych bodźców, tym lepiej!

Dzisiejsza technologia pozwala ćwiczyć pilates z nauczycielami z różnych zakątków świata nawet bez wychodzenia z domu! Zobacz, jak wciągający i skuteczny może być pilates matwork z warsawpilates.pl. Przejrzyj naszą bibliotekę nagrań i dołącz do społeczności ćwiczącej z nami online!

ĆWICZ Z NAMI ONLINE